حذف چهار صفر از واحد پول

حذف چهار صفر از واحد ریال و جایگزینی تومان به جای ریال بحث داغ این روزهای دولت و جامعه و اقتصاد است. نظرات و بحث‌ها هم که تا دلتان بخواهد در مورد ارزش پول کشورمان زیاد است. مخالفان و موافقان همه روزانه به موضوع حذف صفر از پول می‌پردازند. قصد داریم جدای از قضاوت درباره خوب یا بد بودن این طرح، به اثرات مثبت و منفی این طرح  و ارزش پول نگاهی بیندازیم.

دلیل حذف صفر از واحد‌های پول

اصلاً چه می شود که دولت‌ها به فکر حذف صفر از واحد پول ملی می‌افتند؟ وقتی ارزش پول ملی یک کشور کاهش می‌یابد و کشوری دچار تورم‌های سنگین می‌شود و یا در طول زمان به دلیل وجود تورم‌های معمولی ارزش پول کم می‌شود، این کم شدن ارزش پول باعث می‌شود که اسکناس‌های بیشتری با رقم‌های بالاتر چاپ شود تا از حجم نقدینگی در دست مردم کاسته شود. کشورهای زیادی این کار را کرده‌اند. اما مهم‌ترین بحث در این زمینه، زمان انجام این طرح است. می‌توان کشورهایی که این کار را کرده‌اند را مطالعه کرد و دلیل توفیق یا عدم توفیق هرکدام را در بحث اقتصاد مورد بررسی قرار داد تا از بروز نتایج منفی جلوگیری شود و به نتایج مثبت رسید. حال ببینیم این تغییر چه اثراتی را به همراه دارد.

اثرات مثبت حذف صفر                      

از اثرات مثبت این طرح می توان به افزایش ارزش پول ملی اشاره کرد. چرا که مثلا یک دلار به جای ۱۴۰۰۰ تومان می شود ۱۴ تومان که این امر در مناسبات و تعاملات بین المللی وجهه مثبتی دارد. مهار تورم در صورت اجرای درست این طرح از محاسن دیگر می باشد. کاهش حجم اسکناس در دست مردم نیز از اثرات مثبت دیگر آن است. چرا که لازم نیست انبوهی از اسکناس به خصوص در مورد انجام امور بانکی رد و بدل شود.

اما شاید مهمترین اثر حذف صفر از واحد پولی اثرات روانی آن باشد. چرا که به لحاظ روانی برای ما قابل قبول‌تر می‌شود و مردم حس می‌کنند پول کمتری در معاملات روزمره خود هزینه می‌کنند. از موارد دیگر، سادگی محاسبات حسابداری چه در سطح کلان و چه در سطح خرد خواهد شد. حذف صفر از پول باعث می‌شود که تعداد صفرهایی که اکثر مردم در محاوره آن را حذف کرده اند در نوشتار نیز حذف شود. مثلاً  قیمت یک گوشی تلفن که ۵۰۰ هزار تومان است خود مردم قیمت آن را می‌گویند ۵۰۰ تومان. که این امر یکپارچگی در گفتار و نوشتار معاملات پولی را خواهد داشت.  همچنین این امر به کاهش نیاز چاپ اسکناس نو کمک می کند.

تأثیرات منفی حذف صفر و ارزش پول

اما حذف صفر از پول چه اثرات منفی را می تواند داشته باشد؟ مهمترین اثر منفی، هزینه سنگین جاگزینی اسکناس و سکه‌های قدیمی با نمونه‌های جدید آن است. چرا که باید کلیه اسکناس و سکه‌های قدیمی جمع‌آوری شده و نمونه‌های جدید با واحد جدید جایگزین آن شود.

حال بحث اصلی اینجاست که آیا در شرایط سخت کنونی اقتصادی فعلی ما متحمل شدن این هزینه توجیه دارد و یا در اولیت است؟ این هزینه بر دوش چه کسانی خواهد بود؟

مشکل دیگر، وجود کالاهایی است که قیمت آنها مضربی از هزار نیستند. مثلاً فرض کنید کالایی به قیمت ۷۶۵۰ تومان باشد. حال با حذف تعداد ۴ صفر این رقم به ۳٫۶۵ تغییر می یابد و با توجه به اینکه این رقم را نمی‌توان در طرح جدید جایگزین کرد باید این عدد گرد شود و این گرد شدن تماماً به سمت بالا خواهد بود. این امر خود باعث افزایش سطح عمومی قیمت‌ها می‌شود. مشکل دیگر توهم پولی است که به وجود می‌آید. مثلاً کسی که حقوقش ماهی ۲ میلیون تومان است به یکباره حقوقش می‌شود ۲ هزار تومان که اثرات روانی منفی و گذرایی را به دنبال دارد.

حذف صفر امری مثبت

حذف صفر از واحد پولی به خودی خود تاثیری در عوامل اقتصادی مانند تورم، بیکاری، نرخ تولید ملی و … نخواهد داشت. چرا که تغییر این عوامل به تعداد صفرهای واحد پولی وابسته نیست و فقط محاسبات آن را آسان‌تر می‌کند. اما حذف صفر از واحد پولی به خودی خود امر مثبتی است چرا که کشورهای زیادی آن را اجرا کرده اند و نتایج مثبت آن را هم دیده اند و همانطور که گفته شد مهمترین امر در اجرای این طرح، زمان مناسب اجرای آن است.

نظر شما درخصوص تصویب و اجرای این طرح چیست؟

برای خواندن یادداشت ها دیگر از محمدحسین هراتی اینجا کلیک کنید.

برای دانستن چیزهای مهم از اقتصاد به اینجا بروید.

لطفاً به این یادداشت امتیاز بدهید!