تاثیر نقدینگی بر اقتصاد چیست و چگونه می‌توان آن را در جامعه کنترل کرد؟
تأثیر نقدینگی بر اقتصاد
شاید بارها اصطلاح نقدینگی را شنیده‌اید. آیا می‌دانید نقدینگی چیست؟ تاثیر نقدینگی بر اقتصاد چیست؟ نقدینگی چگونه بر رفتار افراد در فعالیت‌های اقتصادی تأثیر می‌گذارد؟ پس برای رسیدن به جواب سوالات مطرح شده در بالا با ما همراه باشید.
برای خواندن دیگر مطالب در این زمینه به صفحه اقتصاد بروید.
نقدینگی چیست؟
در یک اصطلاح عام، نقدینگی به میزان پول و مسکوکات در دست مردم و اعتبارات قابل برداشت در بانک‌ها گفته می‌شود. به تعریفی دیگر نقدینگی به میزان پول و شبه پول موجود در جامعه گفته می‌شود.
شبه پول چیست؟
شبه پول به پول‌هایی گفته می‌شود که قابلیت برداشت آنی و تبدیل شدن به پول را ندارند مانند سپرده‌های بلند مدت بانک‌ها یا مبالغی که باید به عنوان پشتوانه حساب در هر حسابی موجود باشد.
تاثیر نقدینگی بر اقتصاد چیست؟
حال به تأثیر نقدینگی بر اقتصاد بپردازیم. تا اینجا مشخص است که هر چه پول در دست مردم بیشتر باشد، سرعت انجام مبادلات تجاری افزایش می‌یابد. از طرفی همواره در جامعه مقدار مشخصی کالا و خدمات وجود دارد که مقدار پول در دست مردم باید با آن متناسب باشد.
“مقدار پولی که دست مردم است باید با مقدار کالا و خدمات که در یک کشور وجود دارد متناسب باشد.“
اگر مقدار پول بیشتر از کالا و خدمات موجود باشد، مردم همان میزان محصول را باید با پول بیشتری خریداری کرده و قیمت‌ها در جامعه بالا می‌رود و برعکس. از طرفی پول زیاد تقاضای مردم برای خرید کالاها و خدمات مختلف را افزایش می‌دهد و اگر محصولات تولیدکنندگان داخلی به اندازه کافی نباشد راه برای ورود کالاهای خارجی ارزان قیمت باز شده و رفته رفته مردم کالاهای خارجی را جایگزین کالای داخلی می‌کنند که پیامد آن کاهش تولید داخلی و افزایش بیکاری است. بنابراین حجم نقدینگی در جامعه باید کنترل شود پس می‌توان نتیجه گرفت تاثیر نقدینگی بر اقتصاد یکی از عوامل مهم اقتصادی یک کشور است که دولت‌ها به آن توجه ویژه دارند.
“اگر مقدار پول بیشتر از کالا و خدمات موجود باشد، مردم همان میزان محصول را باید با پول بیشتری خریداری کرده و قیمت‌ها در جامعه بالا می‌رود و برعکس“
عوامل تورم‌زا در اقتصاد یک کشور
توجه داشته باشید این فقط پول نقد نیست که می‌تواند تورم‌زا باشد. پول‌هایی که به‌صورت شبه پول در حساب‌های بانکی ذخیره می‌شود نیز می‌تواند سریعاً به پول نقد تبدیل شود. اما چگونه؟ بانک‌ها منابع مالی جمع شده را می‌توانند به مردم وام دهند. به این ترتیب حجم پول بیشتر از مقدار اولیه شروع به افزایش می‌کند. مثلاً وقتی ۱۰ میلیون تومان در بانک جمع می‌شود و بانک آن را در قالب وام به شخص دیگری می‌دهد، اگر نرخ بهره وام ۲۰ درصد باشد، او در پایان سال باید ۱۲ میلیون به بانک بازگرداند.
چطور می‌توان نقدینگی یا حجم پول در گردش جامعه را کنترل کرد؟
هر کالایی در اقتصاد قیمتی دارد و قیمت پول نیز نرخ بهره آن است. برای مثال فرض کنید دولت می‌خواهد برای دو سال آینده حجم نقدینگی در کشور را کاهش دهد. اگر دولت نرخ بهره سپرده‌های بلند‌مدت ۲ ساله را ۲۵ درصد و نرخ بهره وام را ۳۰ درصد تعیین کند چه اتفاقی می‌افتد؟ از یک طرف مردم تمایل دارند پول خود را تا ۲ سال آینده در بانک سپرده کنند و این یعنی حجم پول نقد که سرعت مبادله بالایی دارد در جامعه کم می‌شود. از طرفی وام گرفتن برای مردم مشکل می‌شود و با این نرخ بالا تعداد افراد متقاضی وام نیز در جامعه کم می‌شود. به این ترتیب حجم پول کلی در جامعه کم شده و تقاضای مردم نسبت به قبل کاهش می‌یابد و قیمت‌ها کنترل می‌شوند. البته این کار عواقبی هم دارد.
اگر نرخ سودآوری مشاغل در جامعه از نرخ بهره کمتر باشد، تمایل افراد به تولید و فعالیت‌های اقتصادی کاهش می‌یابد و شاهد کاهش میزان تولید و در نتیجه افزایش بیکاری خواهیم بود. به علاوه اگر نرخ بهره جاری در معاملات و سودآوری مشاغل کاذب بیش از موارد گفته شده باشد، باز هم تمایل به سپرده‌گذاری کاهش می‌یابد.
همانطور که می‌بینیم این روزها تمایل به سرمایه‌گذاری در بازار ارز، طلا، مسکن، خودرو و … بیش از سرمایه‌گذاری در تولید و سپرده‌گذاری در بانک‌ها اتفاق می‌افتد. از طرف دیگر با توجه به نرخ تورم تمایل مردم به دارایی‌های سرمایه‌ای مانند مسکن بیشتر می‌شود چون اثرات تورم را تا حدودی خنثی می‌کند. تا این‌جای کار تا حدودی با کلیت تاثیر نقدینگی بر اقتصاد یک کشور آشنا شدیم همانطور که می‌بینید اتخاذ یک تصمیم تابع چندین و چند عوامل دیگر می‌باشد که هر کدام خود مباحثی مفصل است و این نیازمند دانش و تجربه کافی است.
“اگر نرخ سودآوری مشاغل در جامعه از نرخ بهره کمتر باشد، تمایل افراد به تولید و فعالیت‌های اقتصادی کاهش می‌یابد و شاهد کاهش میزان تولید و در نتیجه افزایش بیکاری خواهیم بود.”
برای خواندن یادداشت‌های دیگر از محمدحسین هراتی اینجا را کلیک کنید.
برای خواندن یادداشت‌های اقتصاد به صفحه اقتصاد در جامعه بروید.
لطفاً به این یادداشت امتیاز بدهید.
