فیلم مادر (MOTHER)
فیلم مادر (mother) یکی از پر نمادترین فیلم‌هایی است که تا امروز دیدم یه فیلم جذاب که امکان نداره با یکبار دیدن اون بتونید به درک درستی از نمادهای فیلم برسید. فیلمی ساخته دارن آرونوفسکی (Darren Aronofsky) کارگردانی که می‌تونه با تمام حس‌ها شما رو به چالش بکشونه. در فیلم مادر (mother) شما هم دچار هیجان می‌شید هم دچار یه ترس عجیب و اگر به نمادها و طراحی صحنه و لباس توجه کنید به درک درستی خواهید رسید در غیر این صورت درک درستی نخواهید داشت که البته باز هم متذکر میشم که یکبار دیدن این فیلم اصلاً کافی نیست.
طراحی صحنه
خوب خوب من گاهی طراحی صحنه انجام میدم و همین باعث شده وقتی فیلم می‌بینم به طراحی صحنه دقت کنم و می‌خوام به شما هم توصیه کنم از این به بعد به طراحی صحنه در فیلم‌ها توجه کنید.
جدا از دیالوگی که در فیلم می‌شنوید صحنه کلی حرف داره با شما که غالباً متوجه اون نمی‌شید و اگر هم تأثیری داشته باشه در ناخودآگاه شماست و خیلی به اون توجه نمیشه (البته از دید مخاطب عام). مثلاً یک راه رو طولانی و تاریک در یک فیلم ترسناک، بدون اینکه شما به ماهیت اصلی راه رو و طراحی اون فکر کنید در شما ایجاد ترس میکنه اینجاست که معجزه طراحی صحنه نمایان میشه، شاید باورتون نشه که حتی رنگ‌ها در طراحی صحنه بسیار تأثیرگذارند.
حالا می‌خوام برای بهتر درک کردن طراحی در صحنه یک نمونه فیلم رو بهتون معرفی کنم که پر از نماد است، چه درطراحی صحنه چه در طراحی لباس و چه در رنگ‌ها، فیلمی پر از رمز و راز و قابل توجه والبته تأمل و تفکر.
طراحی صحنه و نمادها در فیلم mother
در اینجا به نکات کوچکی اشاره می‌کنم که دوستانی که فیلم رو ندیدن اصل داستان براشون فاش نشه و بتونن فیلم رو ببینن و دوستانی که هم فیلم رو دیدن دوباره با دقت بیشتری ببینن.
نماد دنیا
وجود خانه‌ای در حال ترمیم که به عهد ویکتوریای می‌رسد، هشت ضلعی‌های فراوان که در طراحی خانه به کار رفته است. نماد دنیا
نماد جهنم
زیرزمین خانه با کوره که حس ترس رو ایجاد میکنه. نماد جهنم
نماد بهشت و میوه ممنوعه
دفتر کار نویسنده که الماسی زیبا در آن است و همه از دست زدن به الماس منع می‌شوند. نماد بهشت و میوه ممنوعه
نماد اکسیر زندگی
مهر و موم شدن دفتر کار نویسنده و بیرون کردن همه از دفتر کار. رانده شدن مایع زرد رنگی که هم برای رنگ‌آمیزی خانه استفاده می‌شود و هم برای آرامش مادر، رنگ زرد نشانه آرامش. نماد اکسیر زندگی
نماد سیل در زمان نوح
شکستن فنجان در یک سکانس از فیلم mother ، آغاز ضربه زدن به زمین و رنجش طبیعت. دیگر ظرافت در طراحی صحنه می‌توان به سینک ظرفشویی در آشپزخانه اشاره کرده که تمام مدت مادر از اون نگهداری خاصی انجام میده و اما در سکانسی در شب مهمانی به دلیل رعایت نکردن دو نفر از بین رفته و موجب آب گرفتکی خانه و بیرون رفتن همه می‌شود، نماد سیل در زمان نوح.
نماد یگانه بودن خداوند در تمام ادیان
و اما نکته بسیار جالبی که در فیلم مادر وجود داره و شاید کمتر کسی به اون توجه کرده باشه لحظه پایانی فیلم است (لحظه۱:۴۵:۳۰)که به زبان فارسی می‌گوید (وای خدای من) درکل در این فیلم هم از لحاظ طراحی صحنه، گریم و دیالوگ به ادیان زیادی اشاره شده است، نماد یگانه بودن خداوند در تمام ادیان.
نماد خدای نگهبان
درجایی مجدد به زیر زمین اشاره می‌شود، دیوار پر از خون، کندن دیوار وخارج شدن قورباغه که خود داستانی جدا در پی دارد (اشاره به داستان اساطیری) که به زیبایی اشاره به دنیای زیرین دارد، نماد خدای نگهبان
درسکانسی بعد از دست زدن به کریستال و مهر و موم شدن کتابخانه به خوبی می‌تونید مشاهده کنید که خانه به سه طبقه تفکیک می‌شود کتابخانه طبقه وسط و زیر زمین، بهشت، زمین، جهنم. مادر در این فیلم قصد ترمیم و بازسازی خانه را دارد و به خوبی میشه ارتباط حسی بین مادر وخانه را دید تشبیه مادر به الهه مایا و خانه نماد زمین.
کف اتاق کودک داره به طرز عجیبی با ورود مهمون‌ها از بین میره و مادر با ریختن دارو زرد رنگ تلاش داره مجددا زمین رو باسازی کنه برای ورود فرزندش، اشاره به اکسیر زندگی و ترمیم زمین به دست الهه مایا و البته کلی نماد و طراحی‌های خاص که اگر بخوام همشو توضیح بدم باید ساعت‌ها بنویسم و این‌ها همگی نبوغ کارگردان فیلم یعنی دارن آرنوفسکی را نشان می‌دهد.
این‌ها رو گفتم که از این به بعد چه در دیدن فیلم مادر(mother) چه هر فیلم دیگه‌ای به صحنه و حتی نوع پوشش و گریم لطفاً توجه کنید. چون هم مفهوم بیشتری درک خواهید کرد و هم لذت بیشتری خواهید برد، درست مثل در آرامش با دقت غذا خوردن میمونه که حس بهتری دارید، درضمن باید بدونید برای تمام این کارها زمان، هزینه و صد البته علم خرج شده وبرای نگاه شما ارزش قائل بودن و وقت گذاشته شده برای شما مخاطب عزیز.
نکته آخر
باید بگم من صاحب نظر در علم طراحی صحنه نیستم و فقط نظرات شخصی خودم رو به عنوان عضو کوچکی از دنیای هنر با شما در میون گذاشتم و خوشحال میشم که اگر شما هم نظری دارید برام بنویسید و یا اگر اطلاعت بیشتری چه درمورد (مادر) یا هر فیلم دیگه‌ای بخواید در خدمتتون هستم و این رو هم متذکر بشم که اگر از ادبیات مهاوره‌ای استفاده کردم برای ارتباط صمیمانه بوده بین من وشما.
دوستان عزیز فیلم ببیینید، با دقت، با تأمل برای لذت بردن بیشتر خودتون، باید اضافه کنم که طراحی صحنه یک علم بسیار گسترده محسوب میشه، برای مثال یک طراح خوب باید علم رنگ شناسی تاریخ، ادبیات، نقاشی و خیلی چیزها بدونه تا بتونه یه طراحی بی نقص و عالی داشته باشه و ارتباط خوبی با بیننده بگیره وحس وحال خوبی به مخاطب بده.
برای مثال در ساخت یک اثر تاریخی اگر طراحی صحنه با در نظر نگرفتن تاریخ و زمان ساخته بشه به طور حتم نمی‌تونه ارتباط مؤثری با بیننده داشته باشه و باید بگم غالباً کسانی که به فیلم دیدن عادت دارن و فیلم دیدن رو دوست دارند اطلاعات خوبی هم دارند پس باید برای ارتباط درست علم بیشتری هم داشت.
در نوشته بعدی سعی می‌کنم نکات بیشتری رو هم بگم تا فیلم دیگه و طراحی دیگه و البته جلب توجه دیگه بدرود.
برای پیدا کردن فیلم‌های ارزشمند تاریخ سینما اینجا را کلیک کنید.
یادداشت‌های فرزانه افشاری رو اینجا بخوانید.
” لطفاً به این یادداشت امتیاز دهید”
