ذهن آگاهی چیست ؟؟؟

آیا تا به حال ذهن ­آگاهی به گوشتون خورده و یا اصلاً میدونین ذهن آگاهی چیست و با چه روش‌هایی می‌تونیم به اون برسیم و یا اینکه میدونین چقدر می­تونه روی زندگیمون اثر گذار باشه؟ امروز قصد دارم شما رو با این پدیده آشنا کنم و بگم که اصلاً ذهن ­آگاهی چی هست و چجوری میتونه روی زندگیمون اثر گذار باشه و همچنین روش‌های رسیدن به اون رو بررسی می‌کنیم پس با من تا آخر این مطلب همراه باشین.

ذهن آگاهی چیست؟

ذهن آگاهی یعنی توجه بدون قضاوت بر روی تک تک تجربه­‌های شخصیمون، یعنی توجه به کار و امور زمانِ حالمون بدون ­هیچگونه پیش­‌داوری و همچنین آگاهی کامل داشتن به اموری که می‌خوایم به اون توجه کنیم. در واقع اگر بخوایم دقیق‌تر بدونیم که ذهن آگاهی چیست باید بگم که ذهن ­آگاهی باعث معنادار شدن زندگیمون میشه و روشی برای تسکین دردها و درگیری­‌های روزمرمونه.

ذهن آگاهی چه کمکی به ما می‌کند؟

به بیانی دیگه ذهن ­آگاهی باعث تغییر و تحول در نگرش ما، احساساتمون و همچنین زندگی کردن و در کل سبک زندگیمون میشه. برای اینکه ملموس­‌تر به این قضیه آگاهی پیدا کنیم یک مثال براتون میزنم، الان شما دارید این مطلب رو می‌خونید. در واقع این خوندن شما در قسمت هوشیار ذهنتون قرار داره و برای درک و فهمیدن و تحلیل این مطلب از ضمیر ناخودآگاهتون استفاده می‌کنید که خودتون آگاهی به اون ندارین و همین ضمیر ناخودآگاه و یا همون ناهشیارتون باعث میشه اطلاعات، قضاوت‌ها و یا دیدگاه‌های مختلفی رو در هنگام خوندن این مطلب داشته باشید که باعث بشه شما اصل و واقعیت این مطلب رو به درستی درک نکنید. (در مطالب بعدی بیشتر با ضمیر هشیار و ناهشیار آشنا میشیم).

اجازه بدید براتون یه مثال بزنم

از طرفی شاید در هنگام خوندن این مطلب حواستون به کارها و یا صداهای دیگه پرت باشه و یا اصلاً ذهنتون درگیر مسئله دیگه باشه. خب حالا در اینجا ذهن آگاهی به ما کمک میکنه تا این مطلب رو عین واقعیت و بدون هیچ پیش­‌داوری بخونیم. انگار که از قبل هیچ چیزی در ذهن ما نبوده و واقعیت اصلی مطلب رو کسب می‌کنیم و این باعث میشه این مطلب رو بهتر درک کنیم و برامون مفید واقع بشه. همچنین کمک میکنه تا توجهمون به این مطلب در هنگام خوندنش بالاتر بره و یک آگاهی کامل از زمان حالی که داریم مطلب رو می‌خونیم بدست بیاریم.

این یک مثال کوچیک بود که براتون زدم حالا فکر کنید شما از بچگی با رویدادهای متنوعی روبه‌رو شدید و تا الان تجربیات زیادی کسب کردید و برای اینکه تصمیم‌های دیگه­‌ای بگیرین از تجربیات قبلیتون استفاده می‌کنید. حالا اینجاست که ممکنه قضاوت‌ها و پیش­‌داوری‌های نامناسبی در تصمیم‌گیریتون اتفاق بی­وفته که باعث بشه به درستی یک کاری رو انجام ندید و یا زود قضاوت کنید، این امر هم باعث نامنظمی ذهن میشه و هم باعث نادیده‌گرفتن اموری که به دلیل قضاوت، دیده نشده  میشه. حالا شاید بپرسین چرا باعث نامنظمی ذهن میشه؟ چون اگه ذهن همش درگیر قضاوت باشه دیگه جایی برای نظم نیست.

ذهن آگاهی چه فایده‌ای دارد؟

 نکته­‌ی قابل توجه در اینجا اینِ که ذهن­ آگاهی به دو بخش تقسیم میشه:

1. توجه: همون آگاهی و توجه کامل بر روی کارهامون در زمان حال هست.
2. کنجکاوی: که شامل همون قضاوت­‌ها و پیش‌داوری‌هاست که درهنگام رویارویی با مسائل زندگیمون نباید به اون‌ها توجه کنیم.

خب شاید تا الان متوجه شدید بالا بردن ذهن­ آگاهی چقدر می­تونه در آرامشمون و در درک کامل واقعیت که در تصمیم‌گیری‌هامون مهم هستن چه کوچیک و چه بزرگ اثرگذار باشه.

ذهن ­آگاهی در واقع می‌خواد به ما یاد بده که ما درک عمیق‌تری از محیط پیرامون خودمون داشته باشیم و آگاهی خودمون رو از تک تک لحظه‌ها بالا ببریم و همچنین از تجربیاتمون به وسیله­‌ی حس‌های پنج‌گانه لذت ببریم و اون ها رو بهتر درک کنیم. در مورد آینده نگران نباشیم و حسرت گذشته رو نخوریم. فرضاً میگه اگه در حال خوردن یک غذایی هستین از اون لذت ببرین و ذهنتون در­گیر مسائل دیگه مثل قبض تلفن یا کار فردا نکنید، از طعم لذیذ غذاتون لذت ببرید. وقتی غذا رو در دهان میبرین برخورد غذا با دهانتون رو احساس کنین، مزه خوش‌طعمش رو بچشین نه اینکه صرفاً اون غذا رو برای رفع گشنگی­تون بخورین و برید. یا فرضاً اگه به یک سفر رفتین غصه­‌ی چک اول هفتتون رو نخورید و از سفرتون لذت ببرید.

شاید بگین خب رسیدن به ذهن ­آگاهی اصلاً نمیشه و یا اینکه سخته؟ هیچ چیزی در جهان نیست که نشه فقط باید سراغ راه‌حل مناسب بریم. همیشه بدونید اگه دست به کاری زدین و نشد مطمئن باشید راه حل مناسب رو هنوز پیدا نکردین.

 خب بریم سراغ راه حل‌ها

پرونده‌ ما در حوزه بهداشت را از دست ندهید.

را‌ه‌های دست یافتن به ذهن ­آگاهی و بالا بردن آن:

قبل از اینکه راه‌های دست یافتن به ذهن­ آگاهی رو بیان کنم باید بدونید که همه‌­ی ما انسان‌ها به صورت ذاتی این امر یعنی ذهن ­آگاهی رو داریم اما به دلیل نادیده‌گرفتن اون، باعث شده در زندگی بعضی از ماها کمرنگ بشه.

یکی از روش‌های بالا بردن ذهن ­آگاهی، آگاهی کامل و توجه متمرکز روی کارهای روزمره­‌ی زندگیمون هست، برای مثال اگه دارین مطلبی رو می‌نویسید، به طریقه‌­ی نوشتنتون، به دست گرفتن خودکارتون،حالت نشستن روی صندلیتون و … دقت کنید و یا اگه دارین غذایی میخورین سعی کنید فقط به غذا خوردنتون توجه کنید. از طرفی از طریق مدیتیشن (meditation) و تمرکز بر تنفستون می‌تونید قدرت تمرکز و توجه­تون رو بالا ببرید. به زمان حال توجه داشته باشید. کاری که انجام میدین رو با تمام وجود درک کنید، سعی کنید به حواس پنجگانتون در هنگام انجام دادن امور روزمرتون دقت کنین. برای مثال جامد بودن و سفت بودن خودکار دستتون رو احساس کنید. اگه در هنگام انجام کاری ذهنتون به سمت مسائل غیر مرتبط با اون کارتون رفت اگه می‌تونید اون‌ها رو یادداشت کنید.

فواید ذهن­ آگاهی:

ما از طریق ذهن ­آگاهی می‌­تونیم به آرامش ذهنی برسیم. اگه ذهن ­آگاهی داشته باشیم دیگه نگران آیندمون نیستیم و یا افسوس گذشتمون رو نمی‌­خوریم. در نتیجه در حین انجام یک کاری اضطراب کار بعدیمون رو نداریم و این باعث میشه تا دچار فرسایش و یا همون خستگی مفرط از کارهای روزمره­ی زندگیمون نشیم. در واقع ذهن­ ­آگاهی می‌خواد به ما یاد بده زندگی گذر زمانه و میگذره و ما نباید بخاطر گذر زمان استرس داشته باشیم. بلکه باید از اون لذت ببریم واستفاده کنیم (این ­رو بدونید گذشته، تموم شده و آینده هم تبدیل به گذشته میشه پس درگیرشون نشین).

پس حالا که متوجه شدیم ذهن آگاهی چیست در کلام آخر اینکه ذهن­ آگاهی سعی در بالا بردن درک از حال و اکنونمون داره و به ما در بالا بردن کیفیت زندگیمون چه درونی و چه بیرونی کمک میکنه و باعث میشه تا  زندگی رو خالی از قضاوت‌ها، تعصب­‌ها و پیش‌داوری‌هامون ببینیم و به ما در پذیرش واقعیت‌های زندگی کمک میکنه.

برای خواندن یادداشت‌های دیگر در حوزه روانشناسی اینجا رو دنبال کنید. 

یادداشت‌های دیگر از مونا جلالی مقدم را در این صفحه دنبال کنید.

لطفاً به این یادداشت امتیاز دهید