لاگ لاین چیست ؟
شما زمانی که یک فیلم می‌بینید و از آن لذت می‌برید عوامل زیادی در تهیه فیلم دست به دست هم داده‌اند که یک فیلم ساخته شود و به بهترین نحو کنار هم قرار بگیرند و شما از آن لذت ببرید. مواردی علاوه بر طراحی صحنه، تدوین، گریم سینمایی، شخصیت‌پردازی و…. که شاید برای مخاطب عام ناشناخته باشد مانند لاگ لاین (logline) که شاید کمتر به گوشمان خورده باشد. امروز می‌خواهیم ببینیم که لاگ لاین اصلاً چیست و چه نقش و کاربردی در یک اثر دارد.
لاگ لاین (logline) جمله‌ای مرکب و مشتمل از ۲۵ تا ۴۰ کلمه است که داستان دراماتیک فیلمنامه را با نمایاندن بنیادی‌ترین عناصر آن به موجزترین شکل ممکن به دیگران منتقل می‌سازد .
با خواندن لاگ لاین (logline) می‌توان فهمید داستان درباره کیست؟ او چه می‌خواهد ؟ چه کسی یا چه چیزی مانع اوست؟ داستان در چه زمان و مکانی رخ می‌دهد؟
البته نگارش‌های مختلفی درباره جزئیات لاگ لاین وجود دارد.
نحوه لاگ لاین نویسی برای پروسه تدوین
خب حالا که می‌دانیم به دنبال لحظات نیم خیز شدن هستیم، تا کمک کند تمرکز مخاطب را روی یک نقطه خاص از صحنه بکشانیم، سوال ما این میشه که:
چطور می‌توانیم لحظات مهم را بشناسیم؟
واضح است که این مربوط میشه به چیزی که داستان می‌خواهد به ما بگوید، پس نمی‌تونیم بفهمیم کجا تغییرات را ایجاد کنیم مگر اینکه بدانیم صحنه در مورد چیست.
اما چطور بفهمیم صحنه چه داستانی را می‌خواهد بگوید؟ خب در اصل نمی‌توانیم بفهمیم مگر اینکه بدانیم فیلم به طور کلی در چه مورد است.
وقتی من از هنرجویان خودم می‌پرسم که فیلمشان در چه مورد است آن‌ها جزئیات کامل طرح فیلمنامه‌شان را می‌گویند اما این چیزی نیست که فیلم درمورد آن خواهد بود.
برای اینکه بهتر درک کنیم لاگ لاین چیست بیایید فیلمی مثل پدرخوانده را درنظر بگیریم:
این فیلم (Godfather) طرح پیچیده ای دارد که در آن یک خانواده تبهکار در دهه ۱۹۴۰ توسط ویتو کورلئونه، که پدرخوانده است هدایت می‌شود او تلاش می‌کند با دیگر خانواده‌های تبهکار مقابله کند. کشمکش‌های درون خانواده‌ای باعث می‌شود که در نهایت مایکل ناراضی، بعد از مرگ ویتو پدرخوانده شود.
بسیار خب این طرح است اما این نمی‌گوید که فیلم درمورد چیست. خب اولین سؤالی که من می‌پرسم این است که این فیلم متعلق به چه کسی است؟
خب در این شرایط، این متعلق به ویتو نیست بلکه متعلق به مایکل است، پسر خانواده، ما او را می‌بینیم که از یک فرد خارج از خانواده به یک پسر پر از دغدغه و درنهایت به پدرخوانده تبدیل می‌شود، خب وقتی من این را فهمیدم می‌پرسم که مایکل چطور در طول فیلم تغییر کرده است؟
خب برای این کار از خودم می‌پرسم برخی صفات مایکل در اول فیلم و همینطور در انتهای فیلم چه بود.
در ابتدای فیلم:
- مایکل خارج از خانواده است
- فردی درستکار
- شخصیتی پاکیزه دارد
- او قهرمان جنگ است
- او از مشارکت در جرم و جنایت های خانواده دوری می کند.
در پایان فیلم:
- مایکل دیگر درست کار نیست
- دیگر شخصیتی پاک ندارد و پر از خشم است
- با خانواده دست به یکی شده است
حالا می‌توانیم ببینیم که او چطور تغییر کرده است
از خودم می‌پرسم چه چیزی باعث شد او تغییر کند؟
و در اینجا می‌توانم همه این چیزها را در چند جمله کنار هم قرار بدهم و بفهمم فیلم درباره چیست، پس بیایید این را امتحان کنیم.
_جمله اول:
پدرخوانده داستانی است در مورد مایکل کورلئونه یک آمریکایی مرتب قهرمان که پسر ویتو کورلئونه است یک رئیس تبهکار نیویورکی قدرمتند در دهه ۱۹۴۰.
_جمله دوم:
مایکل نمی‌خواهد در این امور باشد و یک زندگی شرافتمندانه با دوست دخترش کی را ترجیح می‌دهد. اما وقتی پدرش توسط یکی از افراد ویرجیل سولاتزو مورد اصابت گلوله واقع می‌شود و به شدت زخمی می‌شود مایکل با خشم و قدرتِ هدایتگری آشنا می‌شود و دو برادرش را می‌شوراند تا خانواده را بعد از مرگ پدر سر پا نگه دارد .
خب من برای این توصیف کوتاه از پروژه، لاگ لاین (log line) می‌گویم و این ابزاری است که شما بارها و بارها در طی فرایند تدوین به آن رجوع می‌کنید. برای درک بهتر این که بدانیم لاگ لاین چیست آنچه که اهمیت دارد این است که آن چیزی که فیلم درباره آن است اینجاست. (log line) در واقع آن هسته مرکزی فیلم است که بیشترین اهمیت را دارد، دانستن این هسته مرکزی به ما کمک می‌کند که به هر پرسشی در زمینه تدوین صحنه ها پاسخ بدهیم و این در هر چیزی کاربرد دارد چه در فیلم داستانی چه در مستند و ….
لاگ لاین در فیلمنامه نویسی چیست و نحوه ارائه آن:
کاربرد لاگ لاین:
لاگ لاین (logline) علاوه بر اینکه در صنعت سینما به عنوان ابزار فروش فیلمنامه مورد استفاده قرار می‌گیرد، به عنوان ابزار جلب توجه مخاطبان به کار می‌رود. لاگ لاین (logline) اولین چیزی است که دیگران از داستان شما دریافت می‌کنند. اگر لاگ لاین شما جذاب بود، مصمم می‌شوند که فیلمنامه شما را هم بخوانند. حتی بعد از تولید فیلم، اگر کسی آنونس یا تریلر فیلم شما را ندیده باشد و لاگ لاین (logline) شما را بخواند، مشتاق دیدن فیلم شما می‌شود.
خواندن فیلمنامه کار بسیار دشواری است. خواندن فیلمنامه مثل خواندن یا رمان جذاب نیست و من از کسانی هستم که هنگام خواندن یک فیلمنامه واقعاً زجر می‌کشم!
لاگ‌لاین (logline) اما بسیار کوتاه است و اگر آن را خوب و استاندارد بنویسید، مخاطب شما دوست دارد بارها آن را بخواند و به آن فکر کند.
وقتی اکران فیلم شما شروع می‌شود، افرادی که هنوز فیلم را ندیده‌اند به تحقیق در مورد کیفیت فیلم می‌پردازند که آیا ارزش دیدن دارد یا نه؟
logline به یک سؤال مهم پاسخ می‌دهد: این فیلم درباره چیست؟ سؤالی که هم پاسخ مخاطب است و هم ابهام دارد. مخاطب را کنجکاو می‌کند که برای یافتن پاسخ سؤالاتی که در ذهنش ایجاد شده، حتماً فیلم شما را ببیند!
لاگ لاین دو کاربرد مهم دارد:
کاربرد اول:
شاید پس از اینکه متوجه شدید لاگ لاین چیست بگویید که چه کاربردی دارد؟ کاربرد اول اینه که یک نقشه راه به ما می‌دهد که دقیقاً با نوشتن این جمله می‌دانیم فیلم ما در مورد چیست و قرار است در پروسه ساخت این فیلم چه بگوییم. پس هر وقت در پروسه تولید فیلم، تصمیم گرفتیم چیزی در فیلم بگوییم، فوری یه نگاهی به لاگ لاین می‌اندازیم تا ببینیم آن چیزی که می‌خواهیم در فیلم بگوییم در خدمت فیلم ماست یا از آن بیرون می‌زند و فیلم را خراب می‌کند.
کاربرد دوم:
کاربرد دوم logline پرزنت طرح ماست. فرض کنید طرح یا فیلمنامه‌ای آماده کرده‌اید و دنبال اسپانسر برای تولید فیلم می‌گردید. فرض ما این است که فیلم ما هزینه‌هایی دارد که تولیدش از توان شخصی ما خارج است. پس باید شخصی یا نهادی هزینه‌های فیلم رو بپذیرد تا بتوانیم با او وارد قرار داد شده و فیلم خود را تولید کنیم.
در این حالت این جمله دو خطی خیلی به ما کمک می‌کند. فرض کنید مدیر یا تهیه‌کننده‌ای که می‌تواند هزینه‌های فیلم ما را پرداخت کند را در جایی می‌بینیم که فقط ۳۰ ثانیه فرصت داریم و می‌خوایم نظرش را نسبت به طرح خود جلب کنیم. با این جمله ما می‌توانیم نظر موافق آن مدیر را به طرح خود جلب کنیم.
یا فرض کنید طرح یا فیلمنامه‌ای در دست دارید و می‌خواهید در جایی به مدیری بدهید و می‌خواهید مطمئن شوید او وقت می‌گذارد و طرح شما رو می‌خواند. شما باید با بیان لاگ لاین، عطشی در او ایجاد کنید که طرح یا فیلمنامه شما را بخواند. باید شرایطی را ایجاد کنیم که مدیر بفهمد این طرح یا فیلمنامه نه تنها ارزش خواندن دارد بلکه باید در مورد سرمایه‌گذاری روی آن فکر کند.
شما هم اگر به سینما علاقمند هستید پرونده فیلم ما را از دست ندهید !!!!
نبایدها در نگارش لاگ لاین :
۱. پیچیدگی یا پراکندگی
شاید داستان شما دارای پیرنگ پیچیده و پیرنگ‌های فرعی متعدد باشد، ولی لاگ لاین جای پرداختن به این پیچیدگی و اشاره به پیرنگ‌های فرعی نیست. لاگ لاین باید به عناصر بنیادی فیلمنامه بپردازد و گنجاندن هر چیزی به جز این موارد، سبب شلوغی و کاهش جذابیت آن می‌شود.
متأسفانه بسیاری از فیلمنامه نویسان به این قضیه بی‌توجه هستند و در لاگ لاین به چند شخصیت و چند ماجرا اشاره می‌کنند و نه چیزی که فیلم اساساً راجع به آن است. فیلمنامه‌هایی که داستان بیش از حد پییچیده‌ای دارند یا متشکل از ایده‌های پراکنده و نامنظم هستند، در نگارش لاگ لاین، نویسنده را با زحمت و دردسر زیادی مواجه می‌کنند. معمولاً چنین داستان‌هایی برای سینمای بدنه مناسب نیستند و با استقبال مخاطبان انبوه مواجه نمی‌شوند.
۲. اشاره به پایان
به هیچ عنوان نباید در لاگ لاین به پایان داستان اشاره کنید. لاگ لاین ابزاری است جهت جلب توجه و کنجکاوی تهیه‌کنندگان، فیلمسازان، کارگزاران، و مخاطبان. بنابراین، هرگونه اشاره به پایان فیلمنامه علاوه بر اینکه آماتور بودن فیلمنامه‌نویس را نشان می‌دهد، باعث می‌شود که جذابیت و کنجکاوی‌برانگیزی لاگ‌لاین از دست برود.
۳. قهرمان غیرجذاب
اولین مشخصه‌ی چنین قهرمانی فقدان صفت مشخصه یا در نظر گرفتن یک صفت مشخصۀ نامربوط برای اوست. فقدان صفت مشخصه او را به شخصی معمولی تبدیل می‌کند که مخاطب به وی اعتنایی نخواهد کرد. صفت مشخصۀ نامربوط هم اگر مأموریت وی را تسهیل نکند، آن را نیز به خطر نخواهد انداخت.
دومین مشخصه‌ی چنین قهرمانی منفعل بودن اوست. قهرمان منفعل، هدف صریح و بارزی ندارد که برایش بجنگد و یا اینکه ترجیح می‌دهد دیگران برایش این مأموریت را انجام دهند و وی را به هدفش برسانند. در هر دو حالت، تماشای چنین اثری برای مخاطب خسته‌کننده و فاقد هرگونه جذابیت خواهد بود.
سومین مشخصه‌ی چنین قهرمانی، قلابی بودن اوست.
چهارمین مشخصه‌ی چنین قهرمانی، قرار داشتن او در موقعیت تدافعی است.
پنجمین مشخصه‌ی چنین قهرمانی، بی‌ارزش یا کم‌اهمیت بودن هدف اوست. اگر او به این هدف دست نیابد چه می‌شود؟ در بیشتر فیلم‌هایی که در گیشه شکست می‌خورند پاسخ این است که «اتفاق خاصی نمی‌افتد». اگر هدف ارزش یا اهمیت چندان زیادی نداشته باشد، هرچقدر هم که قهرمان برای رسیدن به آن بکوشد، مخاطب اهمیتی به آن نمی‌دهد. چون پشت چنین هدفی انگیزۀ قوی و نیرومندی وجود ندارد و اساساً رسیدن یا نرسیدن به آن چیزی را تغییر نخواهد داد.
۴. استفاده از واژگان نامناسب
«این فیلم داستان مردی است که از میان کار و خانواده یکی را انتخاب می‌کند.»
نکاتی برای نوشتن لاگ لاین
هیچ‌وقت لاگ لاین (logline) را با عبارت‌هایی نظیر «این فیلم داستان مردی …» یا «داستان راجع به مردی …» شروع نکنید. لاگ‌لاین باید با تصویر کلی از دنیای داستان، حادثۀ محرک و قهرمان آغاز شود. همچنین، فعل‌هایی نظیر «انتخاب می‌کند»، «تصمیم می‌گیرد»، «درمی‌یابد»، «می‌آموزد» و امثالهم به فرآیندهایی درونی می‌پردازند و نه کنش دراماتیک. پس چون کوشش و مبارزۀ قهرمان را نمی‌نمایانند، فاقد جذابیت سینمایی و کنجکاوی‌برانگیزی لازم هستند. اگر مسألۀ بغرنج فیلمنامه بر اساس کشمکش درونی قهرمان شکل بگیرد، لاگ لاین باید این کشمکش درونی را به شکلی بیرونی و کاملاً دراماتیک نشان دهد.
حالا که آشنا که شدیم لاگ لاین چیست می‌تونم بگم که در فیلم‌هایی که به تحول درونی شخصیت می‌پردازند، قهرمان از مبارزه برای موفقیت به طلب سعادت تغییر مسیر، او به جای فکر کردن به خود، به دیگران فکر می‌کند. به عبارت دیگر، تحول درونی دربارۀ تغییر قهرمان از بچه به انسانی بالغ است.
برای خواندن یادداشت‌های دیگر در این زمینه صفحه آموزش رو دنبال کنید.
برای خواندن یادداشت‌های دیگر از امیرحسین شاهسون اینجا کلیک کنید.
“لطفاً به این یادداشت امتیاز دهید”
